ถึงคิว สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ประเทศเดียวในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่ไม่มีทางออกทะเล
ผลงานวิจัยการบริหารจัดการงานตำรวจและกฎหมายที่เกี่ยวข้องเพื่อการดูแลความปลอดภัยสาธารณะในประเทศสมาชิกอาเซียนที่คณะของ พล.ต.ท.ปิยะ อุทาโย ผู้ช่วยผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ ลงไปเก็บข้อมูลแบบเจาะลึกในพื้นที่
พบรัฐบาลของประเทศลาวไม่มีการเผยแพร่ข้อมูลเกี่ยวกับสถิติคดีอาชญากรรมอย่างเป็นทางการ
แต่จากข้อเท็จจริงที่เผยแพร่ตามสื่อต่าง ๆ ชี้ให้เห็นได้ว่า อาชญากรรมในประเทศลาวมีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้นในแต่ละปีตามอัตราการเติบโตของเศรษฐกิจในเกณฑ์สูงมากที่สุดของประเทศสมาชิกอาเซียน
แรงกดดันทางด้านเศรษฐกิจได้ส่งผลกระทบทำให้อาชญากรรมมีจำนวนเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเมืองหลวง
ถึงกระนั้นก็ตาม ลาวมีอัตราการเกิดอาชญากรรมต่ำด้วยเหตุที่ชาวลาวให้ความเคารพกฎหมายเมื่อเปรียบเทียบกับประเทศอื่น
นครหลวงเวียงจันทน์แม้จะเป็นเมืองที่มีความสงบแห่งหนึ่ง แต่จากการเติบโตและขยายตัวทางเศรษฐกิจส่งให้เกิดความเจริญทางวัตถุ คนกลุ่มหนึ่งได้รับผลประโยชน์ ขณะที่บางกลุ่มไม่ได้รับผลจากการเติบโตที่เกิดขึ้น เป็นชนวนให้เกิดปัญหาคนว่างงาน เกิดช่องว่างทางสังคมที่มีผลต่อปัญหาสังคมและอาชญากรรม
คดีที่เกิดขึ้นส่วนใหญ่เป็นคดีประทุษร้ายต่อทรัพย์ ได้แก่ การเข้าไปลักทรัพย์ในเคหสถาน โจรกรรมรถยนต์หรือรถจักรยานยนต์ ชิงทรัพย์หรือปล้นทรัพย์รถจักรยานยนต์ นิยมเกิดขึ้นมาในช่วงเทศกาลสำคัญที่มีการหยุดงาน และจัดงานเฉลิมฉลอง
ปัญหายาเสพติดยังคงมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นเช่นกัน ผู้กระทำผิดคดีประทุษร้ายต่อทรัพย์บางครั้งมีความเกี่ยวข้องกับยาเสพติด มีการกระทำผิดซ้ำ นอกจากนี้ ลาวยังเป็นเส้นทางที่สำคัญของการค้ายาเสพติด ผ่านไปในพื้นที่อื่น
โครงสร้างองค์กรและการบริหารงานตำรวจของประเทศลาว หลังจากฝรั่งเศสเข้ามาปกครองได้จัดตั้งองค์กรตำรวจสมัยใหม่ทำหน้าที่รักษาความสงบเรียบร้อยและการรักษาความมั่นคงของประเทศอาณานิคมเพื่อเป็นเครื่องมือในการรักษาอำนาจรัฐของฝรั่งเศส
ปัจจุบันกิจการตำรวจของลาว เมื่อเปลี่ยนแปลงการปกครองเป็นระบอบสังคมนิยมคอมมิวนิสต์ได้อยู่ภายใต้ความรับผิดชอบของ กระทรวงป้องกันความสงบ ที่กำหนดยุทธศาสตร์ในการควบคุมดูแลกิจการต่าง ๆ ของตำรวจ เช่น ตำรวจท้องที่ ตำรวจจราจร ตำรวจตรวจคนเข้าเมือง ตำรวจรักษาความปลอดภัย ตำรวจดับเพลิง กรมโฆษณา กรมพลาธิการ หน่วยปฏิบัติการพิเศษ และกองกำลังป้องกันเคลื่อนที่ เป็นต้น
ในส่วนภูมิภาคตำรวจแบ่งออกเป็นหน่วยงานระดัยต่าง ๆตามพื้นที่การปกครอง ได้แก่ ระดับแขวง (เทียบได้กับจังหวัด) และเขตปกครองพิเศษ กับระดับเมือง (เทียบได้กับอำเภอ) หน่วยงานระดับเล็กสุด คือ ตำรวจเมือง (เทียบได้กับสถานีตำรวจ) หัวหน้าสถานที่มียศระดับ พันตำรวจเอก
อาชีพตำรวจ ทหาร และครู ในประเทศลาว ถือเป็นอาชีพที่ได้รับการยอมรับนับถือและมีเกียรติจากสังคม แม้เงินเดือนค่าตอบแทนน้อยก็ตาม
ปัญหาการปฏิบัติหน้าที่ของตำรวจลาวส่วนใหญ่ ยังขาดแคลนเครื่องมือ วัสดุอุปกรณ์ และการฝึกอบรม การทำงานของพวกเขาจะไม่มีการตอบสนอง หากไม่ได้รับการมอบหมายหน้าที่อย่างเป็นทางการจากผู้บังคับบัญชาที่เหนือขึ้นไปในการรักษาความสงบเรียบร้อยและความปลอดภัยในพื้นที่
ระบบกฎหมายของลาวในอดีตได้รับอิทธิพลจากฝรั่งเศส รวมทั้งการจัดระบบยุติธรรมทางอาญา กระทั่งเมื่อครั้งเปลี่ยนแปลงระบบการปกครองเป็นระบอบสังคมนิยมคอมมิวนิสต์ รัฐธรรมนูญและกฎหมายทุกฉบับที่ไม่เหมาะสมกับระบอบการปกครองใหม่ได้ถูกยกเลิกทั้งหมด
หลักการดำเนินคดีอาญาถือว่า รัฐมีหน้าที่รักษาความสงบเรียบร้อยของสังคม มีหน้าที่รับผิดชอบในการดำเนินคดีกับผู้กระทำความผิดอาญา และมีบทบัญญัติความผิดทางอาญาที่มีลักษณะเฉพาะเป็นความผิดเกี่ยวกับประเพณีวัฒนธรรม การรักษาความเป็นเรียบเรียบร้อยในสังคม
เช่น การอยู่กินระหว่างหญิงชายที่มิได้เป็นคู่สมรสกันถือเป็นความผิดตามกฎหมาย การเข้ามาท่องเที่ยวในลาวเป็นกลุ่มต้องลงทะเบียนผ่านการท่องเที่ยวและมีเอกสารรับรอง ห้ามแจกจ่ายใบปลิวโดยไม่ได้รับอนุญาต ห้ามชุมนุมเพื่อทำกิจกรรมอย่างหนึ่งอย่างใดที่อาจเป็นการก่อกวนความสงบ ห้ามถ่ายภาพสถานที่ราชการที่เกี่ยวข้องกับความมั่นคง และห้ามเป็นกะเทย
ด้วยระบบสังคมนิยมคอมมิวนิสต์ ทำให้แนวความคิดเกี่ยวกับการสร้างหุ้นส่วนระหว่างตำรวจกับภาคส่วนต่าง ๆ ในสังคมจึงมีลักษณะแตกต่างจากประเทศที่มีระบอบการปกครองประชาธิปไตย อันเนื่องมาจากการเมืองการปกครองและประเพณีทางกฎหมายที่แตกต่างกัน
ดังนั้น การดำเนินการต่างๆ ของตำรวจในกองกำลังป้องกันความสงบถึงเน้นการดำเนินการเพื่อผลประโยชน์ของชาติโดยเฉพาะอย่างยิ่งความมั่นคงเป็นสำคัญ
