อีกตำนานมือปราบแดนสะตอผ่านควันปืนและกลิ่นคาวเลือดมาเกือบตลอดชีวิตรับราชการตำรวจ
ชื่อเสียงของ พ.ต.อ.ธมนูญ หรือ ธรรมนูญ ไฝจู ทำเอาบรรดาโจรผู้ร้ายในพื้นที่หวาดผวา ทว่าชาวบ้านรู้สึกอุ่นใจและชอบความเด็ดขาดในการทำหน้าที่สมเป็นผู้พิทักษ์สันติราษฎร์ของเขา
ชาวอำเภอนบพิตำ จังหวัดนครศรีธรรมราช เกิดจากครอบครัวชาวสวนธรรมดา เรียนประถมข้างบ้านไปต่อโรงเรียนท่าศาลา ก่อนจบมัธยมโรงเรียนกัลยาณีศรีธรรมราช อยากไปต่อสายอัยการ ผู้พิพากษาท่ามกลางความคาดหวังของพ่อแม่
พลิกผันเมื่อตอนเรียนจบคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง กำลังต่อเนติบัณฑิตยสภา กรมตำรวจเปิดรับสมัครเลยตามเพื่อน สอบติดหลักสูตรนิติศาสตรบัณฑิต รัฐศาสตรบัณฑิตรุ่น 15 เจ้าตัวยอมรับว่า ความเป็นเด็กชนบท พ่อเป็นผู้ใหญ่บ้านเห็นสถานการณ์ความรุนแรงยุคผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ มีเรื่องของความไม่เป็นธรรม การถูกเอารัดเอาเปรียบ ชาวบ้านทั่วไปลำบากเวลามีเรื่องมีราว มักไม่ได้รับความเป็นธรรมจากฝ่ายรัฐบาล จากอำนาจรัฐ จากเจ้าหน้าที่รัฐ มีความรู้สึกว่า ถ้าเราจะช่วยคนกลุ่มนี้ เราจะทำอย่างไร ทำให้คิดอยากเป็นตำรวจ
“ตั้งแต่เรียนมัธยมได้เป็นประธานนักเรียน เริ่มคิดว่า ถ้ามีอำนาจขึ้นมา หรือว่าอยู่ในจุดนั้น ผมจะช่วยคนยังไง จะแก้ไขปัญหายังไงเกี่ยวกับการไม่ได้รับความเป็นธรรม บางทีเรื่องเล็กๆ น้อยๆ ถูกเอารัดเอาเปรียบ กลั่นแกล้งเรื่องบางเรื่อง มันทำให้อยากเป็นตำรวจเพื่อจะมาช่วยเหลือชาวบ้าน” พ.ต.อ.ธมนูญเท้าความหลัง
เขาเริ่มต้นบทผู้หมวดตำรวจตระเวนชายแดนเขต 8 รับผิดชอบกองร้อยฉวาง จังหวัดนครศรีธรรมราชที่เคยเป็นพื้นที่สีแดง ผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์บุกตีค่ายแตกมีตำรวจตระเวนชายแดนตายไป 10 กว่าศพเมื่อปี 2518 เป็นเหตุผลที่เลือกมาประจำใกล้บ้านเกิด เพื่อปราบปรามผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ควบคู่กับทำงานมวลชน
ประจำฐานเป็นนักรบป่าอยู่ 5 ปีเหตุการณ์ผู้ก่อการร้ายคลี่คลาย ย้ายเป็นรองสารวัตรสอบสวน โรงพักทุ่งสง นครราชศรีธรรมราช กำลังมีเรื่องของโจรเรียกค่าไถ่ตระกูลเส้งเอียดปิดถนนสายเอเชียดักปล้นชาวบ้าน ผู้บังคับบัญชาคัดเลือกให้ไปเป็นชุดเฉพาะกิจกองบังคับการตำรวจภูธรเขต 11 ตามล่าจอมโจรไข่หมูกกับพวกด้วยความที่เคยผ่านงานตำรวจตระเวนชายแดนในพื้นที่สีแดง และมีมวลชนนับหน้าถือตา ทั้งที่ตัวเองหวังจะนั่งห้องแอร์ทำสำนวนกลับต้องมาแบกเป้ถือปืนเดินป่าอีกรอบ
พ.ต.อ.ธมนูญหัวเราะกับโชคชะตาวัยหนุ่มพร้อมกับเล่าว่า ก่อนหน้าทีมงานสายข่าวรายงานเข้ามาบ้าง เขียนจดหมายมาบ้าง โทรศัพท์มาหาบ้างว่า มีคนเดือดร้อนแถวเขตรอยต่อระหว่างชะอวด จังหวัดนครศรีธรรมราชกับอำเภอป่าพะยอม จังหวัดพัทลุง ถูกเรียกค่าคุ้มครอง ถูกปิดสวนยาง บนถนนเอเชียมีปล้นบริษัทรถทัวร์ และเรียกค่าคุ้มครอง ได้รับโอกาสร่วมปราบโจรสมัยจับผู้จัดการบริษัทยางชาวไต้หวันไปเรียกค่าไถ่ วางแผนจับกุมได้สำเร็จ มีผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์เก่าอยู่ในแก๊ง วิสามัญฆาตกรรมไปบางส่วน อาจทำให้ผู้บังคับบัญชาเห็นว่ามีพื้นฐานถึงเรียกมาอยู่ชุดเฉพาะกิจ
เขามีโอกาสเรียนรู้ตำราบู๊แบบดุเดือดเลือดพล่านจากนายตำรวจมือปราบรุ่นพี่อย่าง พิสิษฐ์ ไชยรักษ์ สุนทร ซ้ายขวัญ และขอกำลังเพียงแค่ 10 นาย ใช้ลูกน้องเก่าเป็นพลแม่นปืนผ่านหลักสูตรอบรมพยาบาลด้วยเพื่อแก้ปัญหาเฉพาะหน้าเบื้องต้นได้ อีกคนเป็นพลระเบิด สำหรับงานเก็บกู้กับระเบิด ประกอบร่างใช้สายลับเดินใต้ดินปราบปรามจนบรรดาโจรเรียกค่าไถ่หดหัว จับตายไปรายเดียวที่เหลือจับเป็นไปอยู่ในคุก แต่ยังมีการเขียนจดหมายท้ายิงกันหลายรอบ
อยู่โรงพักทุ่งสงจนได้เลื่อนเป็นสารวัตรป้องกันปราบปราม สางคดียิงผู้จัดการบริษัท เจริญโภคภัณฑ์ จำกัด อธิบดีกรมตำรวจเร่งทุกวัน เดินขึ้นภูธรจังหวัดเป็นว่าเล่น จนได้ข่าวจากพรรคพวกเก่าที่เคยนั่งกินข้าวกันบ่อยโดยบังเอิญ “ลุงแกมาซื้ออุปกรณ์ก่อสร้าง เดินผ่านมาเห็นผมนั่งกินข้าวอยู่หน้าโรงพักคนเดียว แกชอบเรียกผมว่า ไอ้ลูกหมวด ผมชวนนั่งกินเข้าถามสารทุกข์สุกดิบกัน แกเพิ่งรู้ผมย้ายมาอยู่ทุ่งสง เหมือนผมจะดวงดี พอกินข้าวอิ่ม แกบอกว่า ไอ้ลูกหมวดที่เขายิงกันเป็นข่าวตอนนี้ ลูกหมวดรู้แล้วใช่ไหม ผมบอกยังไม่รู้ กำลังปวดหัวอยู่ แกกระซิบว่า ลุงพอรู้มาบ้างจะเล่าให้ฟัง เผื่อนายถาม”
พ.ต.อ.ธมนูญแทบหูผึ่งตั้งสติฟังเรื่องราวยิ่งกว่าฉากในภาพยนตร์ เมื่ออีกฝ่ายบรรยายรายละเอียดยิบว่า ทีมสังหารยิงเหยื่อเสร็จแล้วหนีไปอยู่บางขัน นครศรีธรรมราช เป็นกลุ่มมือปืนรับจ้าง ทำงานตั้งแต่ชลบุรี ประจวบคีรีขันธ์ ยันทั่วพื้นที่ภาคใต้ หนีไปปล้นรถบรรทุกทุเรียนจากจันทบุรีที่จะมาขาย เอาทั้งรถและทุเรียนไป แล้วยังปล้นพนักงานรับรถกระบะอีซูซุป้ายแดงจากกรุงเทพฯ มาจอดพักปั๊มน้ำมันแถวไชยาอีกราย
หลังจากนั้นเขาได้ประมวลเรื่องเข้าพบผู้บังคับการจังหวัดไฟเขียวให้สืบสวนต่อตามข้อมูลที่ได้ พยายามหาพยานในที่เกิดเหตุยิงผู้จัดการบริษัท เจริญโภคภัณฑ์ จำกัด สายข่าวคนเดิมรายงานเพิ่มเติมด้วยว่า ปะติดปะต่อเรื่องยืนยันแก๊งคนร้ายเอารถบรรทุกทุเรียนไปขายแล้วกำลังนัดไปเอาเงินตอน 8 โมงเช้า “ไอ้ลูกหมวดจะทำอะไรก็ทำเลยนะ มันมาแน่นอน น่าจะเข้าทางเขาขาวรอยต่อระหว่างบางขันกับทุ่งสง ผมรีบวางแผนเพราะพื้นที่ตรงนั้นสมัยเป็นตำรวจตระเวนชายแดนเดินลาดตระเวนมาหมดแล้ว ทำแผนที่ไว้แล้ว เมื่อถึงเวลามันโผล่มา ผมส่งสัญญาณเอากำลังขับรถปาดทันที ชนิดที่พวกมันไม่ทันได้สู้ มีเครื่องแบบทุกชนิดในรถ ทั้งทหาร ตำรวจ ปืน 4-5 กระบอก เอาขึ้นรถออกจากพื้นที่รายงานผู้เป็นนายที่กำลังจะขึ้นเครื่องบินไปชี้แจงอธิบดีกรมตำรวจพอดี”
เปิดแถลงข่าวชิ้นโบแดงปิดแฟ้มคดี ผู้ต้องหารับสารภาพหมด เหลือเพียงมือปืนหนีไปได้ แต่ถูกเขาตามวิสามัญฆาตกรรมในเวลาต่อมา “ผมว่า มันเกี่ยวกับความเฮงด้วย ถ้าเราไม่ขยัน ไม่มีพรรคพวก ไม่มีทาง สมัยก่อนยากมาก เนื่องจากไม่มีเทคโนโลยี หลายคดีที่ทำสมัยอยู่ทุ่งสง บางคดีเราก็ฟลุก บางคดีก็ด้วยความที่เราไม่ยอม ทำจนกว่าจะสำเร็จ”
ต่อมาเขาโยกเป็นสารวัตรหน่วยปฏิบัติการพิเศษ กองกำกับการสืบสวนสอบสวนตำรวจภูธรภาค 8 ได้ทำงานใต้การบังคับบัญชาของ พล.ต.อ.บุญเพ็ญ บำเพ็ญบุญ พล.ต.ท.วรรณรัตน์ คชรักษ์ ผู้บัญชาการตำรวจภูธรภาค 8 ในขณะนั้น มี พ.ต.อ.ประมวลศักดิ์ ศรีสมบุญ และพ.ต.อ.วีระศักดิ์ มีนะวาณิชย์ ช่วยถ่ายทอดวิชาจากส่วนกลางคลายคดีสำคัญมากมาย
ขยับเป็นรองผู้กำกับการป้องกันปราบปราม สถานีตำรวจภูธรท่าศาลา จังหวัดนครศรีธรรมราช ที่กำลังมีปัญหาคดีอาชญากรรมสูง พ.ต.อ.ธมนูญบอกว่า ยิงกันหนักมาก บ้านเราอยู่ตรงนั้น โรงเรียนเราอยู่ตรงนั้น การที่เราถูกผู้บังคับบัญชาย้ายมาเพื่อแก้ปัญหา ไม่อยากให้เมืองคอนมีคดีอาชญากรรมสูงที่สุดในประเทศ ไปทำคดีส่วนใหญ่ทั้งมือปืน และผู้ใช้จ้างวานถูกประหารชีวิตหมด “ผมมั่นใจว่า คนสองคนที่ทำให้ประชาชนมีความสุขได้ในพื้นที่ คือ คนสอบได้นายอำเภอ กับคนสอบได้นายตำรวจเป็นหัวหน้าโรงพัก มีนักเลงมาจากไหนผมไม่สน ผมประกาศกับผู้ใหญ่บ้าน กำนันเลยว่า อะไรก็สู้นักเลงหลวงไม่ได้”
“ไอ้พวกมือปืนที่นั่งตามร้านน้ำชาตอนเช้าจะพกปืนไม่ได้ ได้แต่ตำรวจที่เป็นนักเลงหลวง ใครจะยิงปืน ยิงเทวดาไม่เอา ระวังผมยิงเอาบ้าง เพราะปืนผมไม่ต้องซื้อ ถ้ามีการใช้จ้างวาน อันดับแรกผมจะยิงผู้ใช้จ้างวานก่อน มือปืนเดี๋ยวค่อยตาม หากคิดจะรบกับตำรวจ ต้องเอาแบบนี้ ถ้ายิงกันตายในพื้นที่ผม ถือว่า ไม่ให้เกียรติผม ผมไม่ยอม” อดีตนายตำรวจมือปราบสีหน้าจริงจัง
จากท่าศาลาย้ายไปอยู่เมืองนครศรีธรรมราชก่อนขึ้นผู้กำกับการสถานีตำรวจภูธรบางขัน 7 เดือนย้ายกลับถิ่นเก่าทุ่งสง แล้วไปอยู่โรงพักถลาง จังหวัดภูเก็ต รู้สึกไม่ใช่สไตล์ตัวเองขอย้ายกลับทุ่งสงอีกรอบเที่ยวนี้ต้องสูญเสียลูกน้องมือดีในเช้าวันหนึ่งหลังเกิดเหตุยิงกัน เขารีบกระโดดขึ้นรถขับพาลูกน้องติดตามคนร้ายไล่กันจนทัน ตัดสินใจปาดหน้าส่งสัญญาณให้ลูกน้องยิง แต่คนร้ายสาดกระสุนสวนโต้เข้ามาทะลุตัวรถโดนชายโครงลูกน้องคู่กาย
“ผมใจไม่ดีแล้ว เห็นลูกน้องอาการผิดสังเกตเอนมาหาผม ผมก็กอดเอาไว้ มือผมอีกข้างหนึ่งถือปืน 38 ซุปเปอร์ อีกมือต้องขับรถแล้วต้องยิงสวนคนร้ายต่อจนคนร้ายร่วง แต่ผมต้องรีบพาลูกน้องส่งโรงพยาบาล มีกำลังเสริมมาช่วย สรุปวันนั้นรวม 4 ศพ ลูกน้องผม คนร้าย 2 ศพและเหยื่อที่ถูกคนร้ายยิงอีกศพ ยอมรับเป็นความผิดพลาดของผมเองที่เชื่อมั่นตัวลูกน้องมากเกินไป ทำให้ผมเลือกขับรถปาดหน้า เพราะคิดว่า ลูกน้องเป็นคนยิงปืนแม่น ไม่อย่างนั้นผมคงไม่ขับรถปาด” เจ้าตัวไม่เคยลืมความสูญเสียครั้งนั้น
กลับมาก้มหน้าก้มตาทำหน้าที่ต่อจนย้ายเป็นผู้กำกับการสถานีตำรวจภูธรเมืองนครศรีธรรมราช แล้วคืนถิ่นนั่งผู้กำกับการสถานีตำรวจภูธรทุ่งสงอีกเป็นรอบที่สาม ตัดสินใจลาออกสมัครสมาชิกวุฒิสภา เนื่องจากเหนื่อยจากการทำงาน ถูกเสนอให้เป็นผู้กำกับการสืบสวนสอบสวนตำรวจภูธรภาค 8 รู้สึกไม่อยากไปแล้ว และต้องการจะรู้ด้วยว่า สิ่งที่ทำมาทั้งหมดชาวบ้านคิดอย่างไร วัดพลังจากชาวบ้านจนชนะการเลือกตั้งไปทำหน้าที่กรรมาธิการการตำรวจ แต่ยังไม่ทันได้ทำอะไร เกิดเหตุการณ์ปฏิวัติล้มกระดานการเมือง
สวมเครื่องแบบสีกากีเข้ารับราชการใหม่ในตำแหน่งผู้กำกับการสถานีตำรวจภูธรชะอวด อำเภอที่มีอาชญากรรมสูงสุดของจังหวัดนครศรีธรรมราช ถึงถูกผู้ใหญ่ขอร้องแกมบังคับให้กลับมาช่วยแก้ปัญหาด้วยความที่มีชื่อเสียงด้านการปราบปราม ชาวบ้านในพื้นที่รู้จัก เคยเป็นหัวหน้าชุดเฉพาะกิจสมัยเป็นรองสารวัตรเป็นสารวัตรไปปราบโจรเรียกค่าไถ่ ตั้งด่านจัดการทัวร์นรกและแก๊งมือปืน กระนั้นก็ตาม อำเภอชะอวดก็ยังไม่หมดอาชญากรรม ทำให้ พ.ต.อ.ธมนูญตั้งทฤษฎีว่า เป็นอาชญากรรมโดยมรดกตกทอด น่าสงสารทั้งตำรวจและประชาชน พอเราไปอยู่ต้องแก้ปัญหาจากชื่อชั้นที่มีอยู่ ประกอบกับพวกโจรทั้งหมดเคยรู้ว่า เราจะใช้วิธีการอย่างไร เพราะเราประกาศเสมอว่า ใครกล้ายิงก็ยิงกัน เราก็ยิงปืนเป็น
ทำความเข้าใจกับชาวบ้าน ใช้ไม้แข็งปราบปรามควบคู่กับงานมวลชนเหมือนเคยจนเกษียณอายุราชตำแหน่งผู้กำกับการสถานีตำรวจภูธรชะอวด ประสบการณ์ที่ผ่านมาตลอดชีวิต เจ้าตัวอยากฝากข้อคิดให้ตำรวจรุ่นใหม่ว่า ต้องละเอียด ต้องทุ่มเท แม้มีเทคโนโลยีเข้ามาช่วย แต่สิ่งที่ขาดหายไปตลอดหลายปีที่ผ่านมา คือ สำนึกความเป็นตำรวจ วิญญาณความเป็นตำรวจ ความเจ็บทุกข์แทนผู้เสียหายน้อยลง หรือเกือบจะไม่มี การที่ชาวบ้านเดือดร้อน ไม่ว่าจะเรื่องเล็ก เรื่องใหญ่ ตำรวจที่อยู่โรงพักต้องช่วย ไม่ใช่นั่งอยู่แต่ในห้องทำงาน
“ผมเป็นผู้กำกับไม่นั่งในห้องเลย มีโต๊ะตัว ทีวีเครื่อง แค่ใช้เซ็นเอกสาร เซ็นสำนวน นอกนั้นมานั่งที่โต๊ะประชาสัมพันธ์ข้างล่าง ผมจะรู้จักหมดเลย เรื่องที่ยากจะเป็นเรื่องง่ายหมด แค่เอาประจำวันไปดู เหตุผลที่ทำให้คนเกลียดตำรวจเยอะมาก โดยเฉพาะเวลาแจ้งเหตุไม่ยอมไป ทั้งที่ร้อยเวร สายตรวจต้องพร้อม 24 ชั่วโมงในการไปแก้ไขปัญหา แล้วต้องมีความรู้พื้นฐาน ไม่ใช่คุณไม่รู้ จะเป็น ส.ต.ต.หรือ พ.ต.ต. หรือ พ.ต.ท.ใส่เครื่องแบบ คุณ คือ ตำรวจในสายตาประชาชนจะต้องพึ่งได้”
ตำนานมือปราบเมืองคอนยังเสียดายที่มีการยุบแท่งพนักงานสอบสวนกลายเป็นชนวนให้บางคนฆ่าตัวตัวตาย ยกตัวอย่างเป็นสารวัตรป้องกันปราบปรามแล้วไปเป็นสารวัตรสอบสวน เพราะทำงานไม่ได้ ซื้อโน้ตบุ๊กมายังจิ้มไม่ถูก ทำอะไรไม่เป็น ยิงตัวตายดีกว่า ทั้งที่ชอบงานป้องกันปราบปราม เท่ากับองค์กรตำรวจต้องเสียกำลังพลคุณภาพไปอย่างไม่ควรจะเกิดขึ้น
พ.ต.อ.ธมนูญมองอีกว่า บางคนพอเป็นรองผู้กำกับ เป็นสารวัตรวางมาดกัน งานการไม่ทำ สำนึกความเป็นตำรวจตรงนี้ถึงหายไป มีให้เห็นบ่อยครั้งตามโลกโซเชียลที่ร้องเรียนมาว่า แจ้งความไว้ 3-4 เดือน คดีไม่ไปถึงไหน ดองไว้จนผู้เสียหายติดตามด้วยความยากลำบาก “สมัยผม คดีรถชนขาพิการอยู่ ผมยังหิ้วพิมพ์ดีดไปสอบถึงบ้าน สอบเสร็จ ได้กินแกงไก่ ได้พวกนะ มันไม่มีกฎหมายห้ามสอบนอกสถานที่ใช่ไหม ควรบริการประชาชนหน่อย เพราะเขามาไม่ได้ สมัยก่อนไม่มีรถรา เดี๋ยวนี้มีโทรศัพท์คุยกันได้ มันจะยากลำบากตรงไหน”
นายตำรวจวัยเกษียณทิ้งท้ายไว้ว่า โลกโซเชียลในปัจจุบันตรวจสอบการทำงานของตำรวจตลอดเวลา เรื่องจริงบ้าง เรื่องเท็จบ้าง แต่ด้วยความที่ตำรวจต้นทุนต่ำมักถูกมองในภาพลบไว้ก่อน ต้องทำใจว่า ไม่มีใครพอใจตำรวจเมื่อมีการจัดระเบียบ เข้มงวดกวดขันจับกุม เพราะฉะนั้นตำรวจต้องมีหลักยึดให้มั่น เวลาเกิดคดี การคลี่คลายต้องชัดเจน หลายคดีในพื้นที่รับผิดชอบ หัวหน้าโรงพัก รองผู้กำกับ สารวัตรต้องลงไปช่วยดู ไม่ใช่ลอยตัวกันหมด
ธมนูญ ไฝจู !!!
